Dấu hiệu nhận biết bé yêu bị thận hư:
- Phù: thường xuất hiện sau nhiễm trùng hô hấp trên. Phù xuất hiện đầu tiên ở quanh mi mắt sau đó lan dần toàn thân. Phù mềm, trắng, ấn lõm và bệnh nhân không có cảm giác đau, hay ngứa. Phù phụ thuộc theo trọng lực, nên sau 1 ngày vận động, phù mặt có thể giảm nhưng những vùng ở vị trí thấp như: chi dưới, bìu, dương vật,… có thể bị phù nhiều hơn. Trẻ thường mệt mỏi, có thể có khó thở khi tràn dịch màng phổi hay tràn dịch màng bụng nhiều.
- Tiểu ít và nước tiểu màu sẫm hơn bình thường, có bọt. Đôi khi, có thể gặp tình trạng tiểu máu.
- Tăng cân nhanh chóng.
- Ngoài ra, trẻ có thể thấy chán ăn, mệt mỏi…
Điều trị hội chứng thận hư:
Hội chứng thận hư cho thấy thận đang trong tình trạng bất thường. Những chức năng sinh lý của thận lúc này đã bị rối loạn. Nếu không có biện pháp can thiệp sớm, người bệnh có thể đối mặt với những biến chứng vô cùng nguy hiểm. Nguyên tắc trong điều trị hội chứng thận hư là điều trị đặc hiệu và điều trị triệu chứng.
Điều trị đặc hiệu:
– Một loại thuốc steroid có tên prednisolone được dùng để điều trị cho những trẻ được chẩn đoán mắc hội chứng thận hư. Để đẩy lui bệnh, cần dùng một liều Prednisolone khá cao mỗi ngày trong vòng vài tuần. Những liều cao này thường được dung nạp tốt và không có tác dụng phụ. Bạn có thể nhận thấy mặt trẻ hơi tròn ra và ăn khỏe hơn trong thời gian sử dụng setroid liều cao.Trong 90% các trường hợp, thuốc này giúp đẩy lui bệnh hoàn toàn. Protein trong nước tiểu cũng như phù đều biến mất.
Điều trị triệu chứng:
- Giảm phù: Người bệnh cần tuân thủ ăn nhạt, hạn chế muối. Trường hợp trẻ phù mức độ trung bình (tăng 7-10% cân nặng), sẽ cần dùng thêm thuốc lợi tiểu. Đặc biệt, khi trẻ phù mức độ nặng (tăng trên 10% cân nặng, đáp ứng kém với thuốc lợi tiểu) sẽ có chỉ định truyền Albumin 20%
- Bù lại protein cho cơ thể bằng cách tăng bổ sung thực phẩm giàu protein
- Sử dụng thuốc kháng sinh phù hợp nếu có nhiễm khuẩn.
- Ngoài ra, người bệnh được kê thêm canxi, vitamin D3, các yếu tố vi lượng để hạn chế tác dụng phụ của corticoid và ngăn ngừa hậu quả do protein niệu.
Cách chăm sóc hội chứng thận hư ở trẻ em:
Vì thời gian điều trị kéo dài nên nhiều gia đình không tuân thủ phác đồ điều trị, tự ý bỏ thuốc và sử dụng thuốc nam gây nên tình trạng kháng thuốc, bệnh nặng hơn và khó điều trị sau này. Do đó, khi đã được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, cha mẹ cần tuân thủ theo đúng lộ trình điều trị mà bác sĩ đưa ra. Ngoài việc sử dụng các loại thuốc steroid, thuốc lợi tiểu, kháng sinh… phụ huynh cần nắm được cách chăm sóc trẻ em bị thận hư đúng cách.
Về chế độ sinh hoạt:
- Trẻ cần được nghỉ ngơi đầy đủ, hạn chế các vận động mạnh. Đặc biệt trong giai đoạn phù nhiều và tiểu ít. Khi trẻ nằm, cần kê đầu cao hơn thân
- Đối với trẻ trong độ tuổi đến trường, khi tình trạng bệnh ổn định, trẻ vẫn có thể được đến trường học bình thường và tham gia các hoạt động thể chất nhẹ nhằm giúp xương chắc khỏe hơn và cải thiện tình trạng sức khỏe.
Về chế độ dinh dưỡng:
- Bổ sung thực phẩm giàu đạm vào chế độ ăn hàng ngày để bảo đảm năng lượng.
- Ăn nhạt, hạn chế muối khi đang phù
- Ưu tiên dử dụng chất béo không bão hoà: dầu thực vật (dầu oliu, dầu đậu lành..), các loại hạt, các loại bơ, các loại đậu... Hạn chế các thực phẩm chất béo bão hoà và cholesterol: fomat, đồ ăn chiên dãn, nội tạng động vật, mỡ động vật, lòng đỏ trứng… và các phương pháp chế biến: xào, rán.
- Tăng cường ăn thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất: rau xanh, củ quả… Lưu ý, nếu trẻ có tình trạng suy thận đi kèm cần tránh một số loại trái cây chứa hàm lượng kali như: chanh, cam, chuốt, dứa, mận.
- Một số trẻ rất đói khi điều trị với prednisone và tăng cân nhiều. Những trẻ bị HCTH nên khuyến khích ăn những thức ăn năng lượng thấp như rau và hoa quả khi chúng đói hơn la ăn thức ăn có năng lượng cao như khoai tây chiên, bánh, bánh quy.
Chế độ theo dõi:
- Tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ hoặc ngay phát hiện thấycác dấu hiệu tái phát: phù, mệt mỏi, nôn, đau bụng.
- Cho trẻ tiêm chủng vacxin đầy đủ và đúng lịch sẽ giúp phòng được các bệnh gây nguy hiểm với trẻ. Tuy nhiên, một số vaccin sống như thủy đậu, sởi, lao không nên tiêm trong thời gian trẻ dùng liều prednisone cao hoặc thời điểm trẻ đang điều trị loại thuốc ức chế miễn dịch khác ngoài prednisone . Trẻ có thể tiêm phòng các vaccin sau 1 tháng dừng prednisone liều cao hoặc giảm xuống liều thấp, tuy nhiên phải thảo luận kỹ với bác sỹ của con bạn trước khi tiêm phòng cho con bạn.
- Thực hiện các biện pháp phòng ngừa cảm lạnh cho trẻ vì đây là một trọng những yếu tố khiến hội chứng thận hư ở trẻ tái phát.
Người viết: TS.BS. Đỗ Thị Thu Giang – Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện đa khoa tỉnh Tuyên Quang.